Parazit: Başka bir canlıya bağımlı olarak ve onun bedenini kullanarak o canlıya zarar veren mikrop türüdür. Parazitik ilişki dediğimiz bu ilişki türünde; birlikte yaşayan iki türden biri fayda sağlarken, diğer taraf olumsuz yönde etkilenir ve zarar görür. Parazitler, doğada toprakta, suda ve bitkiler üzerinde bulunabilirse de, esas kaynak insan ve hayvanlara ait dışkı, idrar, balgam, kan ve cinsel organ salgıları gibi

Parazit: Başka bir canlıya bağımlı olarak ve onun bedenini kullanarak o canlıya zarar veren mikrop türüdür. Parazitik ilişki dediğimiz bu ilişki türünde; birlikte yaşayan iki türden biri fayda sağlarken, diğer taraf olumsuz yönde etkilenir ve zarar görür. Parazitler, doğada toprakta, suda ve bitkiler üzerinde bulunabilirse de, esas kaynak insan ve hayvanlara ait dışkı, idrar, balgam, kan ve cinsel organ salgıları gibi maddelerde de bulunur.

Parazit Hastalıkların Genel Özellikleri:

• Parazit enfeksiyonlar, dünyada ve ülkemizde en sık görülen hastalıklar arasındadır. Gelişmekte olan ülkelerde daha sık rastlanır. Beslenme bozuklukları, iş gücü kaybı, verim düşüklüğü dolayısıyla ekonomik kayıplar, zeka ve gelişme gerilikleri gibi zararlara yol açmasıyla halk sağlığı sorunlarından biridir.
• Genellikle bağırsakta yerleşen ya da bağırsak yoluyla bulaşan parazitlerdir. Kan parazitlerinin en önemlisi sıtmadır.
• Parazitlerin çoğunun insan dışında bir hayat dönemlerinin olması ılıman iklimlerde daha çok görülmelerine yol açar. Bir çok parazit fekal- oral bulaştığı için de kişisel hijyen ve çevre şartlarının yetersizliği parazit enfeksiyonlarının görülme sıklığını arttırır. Parazitlerin bir kısmı dışkı kaynaklı bulaşmalarla yumurta veya larvalarının ağızdan alınmasıyla, bir kısmı doğrudan topraktan cilt yoluyla, bir kısmı enfekte hayvan etlerinin yenmesiyle insana bulaşır. Her bir parazitin insan dışında ve insandaki evreleri ile yerleşim yerleri farklıdır.
• Ülkemizde en sık görülen paraziter hastalıklar şunlardır;

1. Sıtma,
2. Teniasis (Şerit),
3. Askariazis (Solucan),
4. Oksiyüriasis (Kıl kurdu),
5. Kamçı kurdu
6. Tenya
7. Amip
8. Giardia
9. Çengelli kurtlar

Parazit Hastalıkların Genel Özellikleri:

1. Parazitlerin bir kısmı içme suları, çeşitli besinler veya enfekte ellerle direkt olarak ağız yoluyla sindirim kanalından bulaşır.
2. Bazı enfeksiyonlar da bulaşma parazitin yumurtaları, bazı durumlarda da larvaları ile olur.
3. Hastalıkların bir kısmı bağırsak enfeksiyonu şeklinde seyreder. Enteral enfeksiyonlar adıyla tarif edilir.
4. Bazı parazitlerin insan dışında çeşitli kabuklu deniz hayvanları ve su ürünlerinde biyolojik bir gelişme evreleri vardır.

Parazitlerin İnsan Vücuduna Giriş Yolları:

Sindirim yolu ile: Parazitlerin yumurta veya larvaları ile bulaşık sebze, meyve, içme suyu ve bazı gıda maddelerinin tüketilmesi ile gerçekleşir. İyi yıkanmadan, çiğ ya da az pişmiş olarak tüketilen gıda maddelerini tüketen insanlar, bu yolla parazitleri alırlar. Bu yolla alınan parazitlere örnek olarak domuz eti ile alınan tenya soylumu ve sığır eti ile alınan tenya saginata gösterilebilir. Ayrıca bir cins parazit de anüs civarına yumurtalarını bırakır. Anüsünü kaşıyan çocukların, temizliğe dikkat etmeyen yetişkinlerin elinde ve tırnaklarında kalır. Eli ağza götürmek sureti ile yeniden bulaşma olur. Ya da bu kirli ellerle başkasının eli tutulduğunda o kişi de parazit almış olur.

Solunum yolu ile: Echinococcus granülozis denilen parazitin yumurtaları köpek dışkısı ile dış ortama atılır. Toz ve toprak ile havalanır. Havada uçuşan bu yumurtalar solunum yolu ile alınarak akciğerlere yerleşir. Burada kist hidatiği oluştururlar.

Temas yolu ile: Uyuz, bit, vb. parazitler kontakt temas ile bulaşırlar.

Plesenta ile: Enfekte anneden plesenta yolu ile bebeğe geçen parazitler de vardır. Bu tip parazitler emzirme ile de geçerler.

Sokucu eklem bacaklılarla: Sıtmanın sivrisinekle geçişi bu tür bir bulaşmadır.

Parazit Hastalıklarla Mücadele Yolları:

1. Genel korunmada başta gelen ilke halkın eğitilmesidir.
2. Sosyal yaşam koşulları iyileştirilmelidir.
3. Sebze ve meyve bahçelerini sulamak için kullanılan sulara kanalizasyon suyunun karışmamış olması gerekir. Çiğ olarak tüketilen sebze ve meyveler iyi yıkanması gerekmektedir.
   
4. İçme ve kullanma suları klorlanmış olmalıdır. Temiz içme suyu yada temizliğinden emin olunan içme suları içilmelidir. Suyu kullanmadan önce kaynatabilirsiniz.
5. İnsan dışkısı gübre olarak kullanılmamalıdır.
6. Kırsal kesimdeki tuvaletlerin sıhhi olmasına dikkat edilmelidir.
7. Az pişirilmiş etler yenilmemelidir. En az orta pişmiş olması gerekmektedir. Geleneksel gıdamız olan çiğ köftenin son derece tehlikeli olduğu unutulmamalıdır. (Çiğ köfte et/kıymadan yapılmışsa tehlikelidir.)
   
8. Çocuklar topraklarda çıplak ayak ile gezdirilmemelidir.
   
9. Çocuklar dışarıda oynadıktan sonra ya da tuvaletten çıktıktan sonra el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı ve sık sık el hijyenine dikkat edilmelidir.
   
10. Parazit yumurtaları tırnak aralarında bulunabileceği unutulmamalı ve sık sık el ve tırnak bakımı yapılmalıdır.
    

Etiketler: