Parazitlerle Bulaşan Hastalıklar

Parazitlerle bulaşan hastalıklar hakkında mutlaka bilmeniz gerekenler.

  • Paraziter enfeksiyonlar, dünyada ve ülkemizde en sık görülen hastalıklar arasındadır. Gelişmekte olan ülkelerde daha sık rastlanır. Fatalite yönünden değilse de beslenme bozuklukları, iş gücü kaybı, verim düşüklüğü dolayısıyla ekonomik kayıplar, zeka ve gelişme gerilikleri gibi zararlara yol açmasıyla halk sağlığı sorunlarından biridir.
  • Parazitlerin çoğunun insan dışında bir hayat dönemlerinin olması ılıman iklimlerde daha çok görülmelerine yol açar. Bir çok parazit fekal-oral bulaştığı içinde kişisel hijyen ve çevre şartlarının yetersizliği parazit enfeksiyonlarının görülme sıklığını arttırır.
  • Parazitlerin bir kısmı içme suları, çeşitli besinler veya enfekte ellerle direkt olarak ağız yoluyla sindirim kanalından bulaşır.

 

Parazit Türleri Nelerdir?

İç ve dış parazitler olarak çeşitlendirilen parazitlerden bit ve kene gibileri dış parazitlere örnek verilebilir. İç parazitlere örnek olarak da bağırsak kurtları en güzel örnektir.
Solucanlar: Bu parazitler dış etkenlere karşı oldukça dayanıklı bir yapıdadır. En belirgin göstergesi ise ishaldir.
Kıl Kurdu: Ufak beyaz renkte olan kıl kurtları dışkı üzerinde tutunarak dışarı çıktıklarında gözle görülebilir biçimde hareket ederler. Kalın bağırsak ve civarında daha sık görülen bu canlılar ishale ve sancıya yol açabilirler.
Mide Parazitleri( Tenya) : Özellikle otlak alanlarda yer alan sığır ve koyun gibi canlılara bulaşırlar. Bu nedenle bu tür hayvanların etlerini tüketirken iyice pişirilerek tüketilmesi şiddetle önerilir. Başta halsizlik olarak görülmekle beraber iştahlı olunmasına rağmen zayıflık, baş dönmeleri, anüs etrafında kaşıntı ve felce kadar varan sinirsel rahatsızlıklar görülebilmektedir.

 

Parazitler Hangi Yollarla Vücuda Girerler?

Sindirim yolu ile: Parazitlerin yumurta veya larvaları ile bulaşık sebze, meyve, içme suyu ve bazı gıda maddelerinin tüketilmesi ile gerçekleşir. İyi yıkanmadan, çiğ ya da az pişmiş olarak tüketilen gıda maddelerini (et, kıyma, yeşil salata) tüketen insanlar, bu yolla parazitleri alırlar.
Solunum yolu ile: Toz ve toprak ile hayvanların kuruyan dışkılarında bulunan parazitler havalanır. Havada uçuşan bu yumurtalar solunum yolu ile alınarak akciğerlere yerleşir.
Temas yolu ile: Uyuz, bit, vb. parazitler kontakt temas ile bulaşırlar.
Plesenta ile: Enfekte anneden plesenta yolu ile bebeğe geçen parazitler de vardır. Bu tip parazitler emzirme ile de geçerler.
Sokucu eklem bacaklılarla: Sıtmanın sivrisinekle geçişi bu tür bir bulaşmadır.

 

Parazitlerin Olduğunu Gösteren Belirtiler

  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Kusma
  • Kilo artışı veya ani kilo kaybı
  • Deri hastalıkları
  • Eklem ağrıları
  • Karın ağrısı
  • Kabızlık veya şiddetli ishal
  • Vajinal enfeksiyon

 

Parazit Hastalıklarla Mücadele Yolları

  • Genel korunmada başta gelen ilke halkın eğitilmesidir.
  • Sosyal yaşam koşulları iyileştirilmelidir.
  • Sebze ve meyve bahçelerini sulamak için kullanılan sulara kanalizasyon suyunun karışmamış olması gerekir.
  • İçme ve kullanma suları klorlanmış olmalıdır.
  • İnsan dışkısı gübre olarak kullanılmamalıdır.
  • Kırsal kesimdeki helaların sıhhi olmasına dikkat edilmelidir.
  • Parazitlerin olumsuz etkilerinden tamamen korunabilmek için geliştirilmiş herhangi bir ilaç veya aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle aşağıda yer alan uyarıları bireysel olarak herkes gerçekleştirdiğinde büyük ölçüde parazitlerin neden olduğu hastalıklardan korunmuş olunur.
  • Kişisel hijyene dikkat etmek (Elleri sık sık ve bol sabunla yıkamak gibi),
  • Tuvalet kullanımından sonra elleri bol su ve sabunla yıkamak,
  • Elleri yıkamak için suyun ve sabunun olmadığı yerlerde alkol bazlı sıvı dezenfekten kullanmak,
  • Güvenilmeyen ve temiz olmayan suları içmemek,
  • Hiçbir arıtmaya tabi tutulmadan doğrudan gelen su (göl, dere kuyu vb) tüketmeden evvel en az 10 dakika kaynatılmalı,
  • Deniz, göl ve akarsularda yüzerken su yutmamaya özen gösterilmeli,
  • Çiğ veya az pişmiş hayvan eti yememek,
  • Çiğ tüketilen sebze ve meyveleri iyice yıkamadan yememek,
  • Korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmak.